Met het Nationaal Masterplan Lopen (NML) krijgt het thema lopen een structurele plek binnen het landelijke beleid. Het plan brengt uiteenlopende partijen samen rond de vraag hoe lopen beter kan worden gestimuleerd en gefaciliteerd.
Nationaal Masterplan Lopen verbindt beleid en praktijk
Inmiddels zijn meer dan 80 organisaties aangesloten. De Beweegalliantie vervult een actieve rol en jaagt een tiental van de dertig acties aan. Eén van die acties richt zich op het betrekken van meer partijen uit het sociale domein. Waar lopen traditioneel vooral werd benaderd vanuit mobiliteit en ruimtelijke ordening, ligt de focus nu ook op gezondheid, welzijn en sociale samenhang.
Meer dan alleen de buitenruimte
“Lopen is zo veel meer dan een ruimtelijk vraagstuk van de fysieke leefomgeving,” begint Staatsen. “Het gaat zelden over de buitenruimte. Het raakt ook de gezondheid, de zelfredzaamheid, de sociale samenhang, zelfs de valpreventie bij ouderen. Het is laagdrempelig, voor iedereen bereikbaar, maar dan moeten we de omgeving zo inrichten dat die uitnodigt om te bewegen.”
Prins: “De samenwerking met het sociaal domein is een prachtig proces, ook om elkaars taal te leren begrijpen. Wat bedoel je eigenlijk met ‘samenwerken’? Wat is dan de rol voor de GGD, de huisartsen, de wijkagent, de sportclub? Dat is soms even puzzelen, maar dan ontstaan er nieuwe verbindingen die tot groot effect leiden.”
Staatsen vult aan: “Elkaars taal spreken, of misschien zelfs een nieuwe gedeelde taal maken, betekent ook dat we ervoor kunnen zorgen dat de kennis die we opbouwen zo breed mogelijk beschikbaar komt, ook voor mensen die minder met deze materie bezig zijn. Misschien ben je vanuit het zorgdomein minder geneigd om je informatie over lopen op te zoeken binnen het sociale domein en andersom, en is de benadering en informatiebehoefte ook anders. Daarin kan het NML van waarde zijn.”
Kennis borgen in de praktijk
Voor structurele verandering is het belangrijk dat ontwikkelde handelingsperspectieven goed worden verankerd. Staatsen: “Door de kennis bijvoorbeeld te borgen in het onderwijs voor de volgende generatie professionals: voor zorgprofessionals, huisartsen en stedenbouwers. Zo hou je de aandacht voor bewegen levendig. Binnen het programma Gezonde Leefomgeving van het RIVM en ZonMw werken we in opdracht van VWS daarom aan een leermodule.”
Binnen zowel het programma Gezonde Leefomgeving als het NML wordt gewerkt aan praktische hulpmiddelen zoals toolboxen, handreikingen en het bundelen van best practices. Het doel is om bestaande kennis beter toegankelijk te maken voor professionals, zonder dubbel werk te doen. Er is veel beschikbaar, maar niet altijd goed vindbaar of toepasbaar in de praktijk.
Voorkomen van dubbel werk
Van As: “Er is al zoveel, maar we weten het vaak niet. Kennis over bewegen is over de domeinen heen erg gefragmenteerd. Per actie wordt gestart met onderzoeken wat er al voorhanden is, om te vermijden dat we dubbel werk doen.”
De dertig acties binnen het NML zijn onderverdeeld in zeven categorieën: Kennis vergroten, Eigenaarschap versterken, Opleiden van professionals, Financiële middelen organiseren, Ontwikkelen van strategie en beleid, Activeren van de relevante doelgroepen en Instrumenten ontwikkelen.
Vervolg op eerdere initiatieven
Het NML is een voortvloeisel van Ruimte voor Lopen, waar Van As al sinds jaar en dag bij betrokken is. “Zowel vanuit het platform Ruimte voor Lopen, als vanuit de City Deal Ruimte voor Lopen én vanuit een Europese oproep werd het duidelijk dat de tijd rijp is om te onderzoeken welke aandachtspunten we verder met elkaar moeten oppakken. Dat zijn er 30 geworden. Wat een prachtig moment om deze zaken samen te brengen in ons eigen Nationaal Masterplan Lopen.”
“Met de NML-partners zijn we inmiddels ruim een half jaar aan de slag. Er zijn inmiddels al 80 organisaties aangesloten, maar nieuwe organisaties zijn altijd welkom." De Beweegalliantie speelt een belangrijke rol door voor zo’n 10 acties de aanjaagrol op zich te nemen. Ook de rol vanuit de ministeries mag niet vergeten worden. Er zijn 4 ministeries bij het NML aangesloten. Deze samenwerking tussen alle partners van het NML zorgt ervoor dat bewegen, gezondheid, leefbaarheid, participatie en fysieke omgeving samenkomen in beleid en uitvoering.

Filip van As
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Van speeltoestel naar plekken: hoe de openbare ruimte meer betekenis kan krijgen
27 okt om 13:49 uurDe inrichting van de openbare ruimte moet en kan echt beter, meent stedenbouwkundige Arie Stobbe van Speelplan…
Ruim 160 Nederlandse basisscholen langs gevaarlijke 50 km-wegen zonder fietspad
22 okt om 13:17 uurDagelijks fietsen meer dan 36.000 kinderen in nederland langs drukke wegen waar auto’s 50 kilometer per uur…
Van cijfers naar gezonde keuzes: hoe gemeente Hoorn data inzet voor een beweegvriendelijke leefomgeving
17 okt om 08:50 uurEen aantrekkelijke leefomgeving waarin bewegen vanzelfsprekend wordt; dat is de ambitie van gemeente Hoorn.…
Zo maak je een sport- en beweegroute tot een succes
13 okt om 09:26 uurSport- en beweegroutes zijn een laagdrempelige manier om mensen in beweging te krijgen, maar lang niet alle…
Openbare ruimte blijft een uitdaging voor wandelaars met een beperking
8 okt om 13:50 uurWandelen in de openbare ruimte moet voor iedereen mogelijk zijn, maar mensen met een beperking stuiten nog vaak…
Vechten met de Meiden is beste beweeginitiatief van Zuid-Holland
30 sep om 10:14 uurHet Vlaardingse programma Vechten met de meiden - waarin meisjes van 12 tot 15 jaar via vechtsporttraining…
Meer sportende bewoners, lagere zorgkosten in de wijk
26 sep om 10:58 uurIn buurten waar veel mensen sporten, liggen de zorgkosten tot tientallen euro’s per persoon per jaar lager. Hoe…
Beweeg je Blij-campagne prikkelt tot lopen, fietsen of rekken en strekken
12 sep om 09:28 uurBewegen laagdrempelig, zichtbaar en leuk maken, zodat het onderdeel wordt van het dagelijks leven. Dat is het…
