Het klaslokaal is overal!

woensdag 13 november 2019

timer 3 min

Denemarken kent een lange traditie van buitenschools leren. De pedagogische benadering hiervan heet in Denemarken ‘Dannelse’, een begrip dat zich niet gemakkelijk laat vertalen in het Nederlands. Het Duitse begrip ‘Bildung’ komt nog het dichtste bij.

Het is een menging van ervarend leren, ontwikkelingsgerichte vorming en spelen. ‘Dannelse’ is dat wat overblijft nadat je alle lessen van school bent vergeten. De laatste jaren is Dannelse verbonden met het principe van de ‘open school’ in Denemarken. Open scholen in Denemarken werken samen met culturele en sociale partners en met ondernemers.

The city as a classroom

De uitbreiding van binnen naar buiten leren heeft gevolgen voor de ontwerppraktijk. Hoe verbinden architecten het buiten- en binnenschoolse leren? Jeannette Frisk en haar partners bij architectenbureau Arki_Lab uit Kopenhagen, schreven in antwoord op die vraag het boek The city as a classroom. Co-design, multifunctionaliteit en outdoor-learning zijn centrale begrippen om onderwijsactiviteiten in niet-schoolse omgevingen te faciliteren.

Co-designing

Geïnspireerd door de benadering van sociaalgeograaf David Harvey werken in de benadering van Fisk verschillende directbetrokkenen (kinderen, jongeren, ontwerpers, ouders en andere gebruikers) samen aan de vormgeving van de ruimte. Scholen hebben het principe van co-design opgenomen in hun curriculum, zoals in Gadehaveskolen. Leerlingen en ontwerpers creëerden hier nieuwe ruimten met gerecyclede materialen.

Tijdelijkheid

Tijdelijkheid is een van de thema’s. Succesvolle ruimtes zijn overal. Iedere plek biedt naast specifieke functies ook andere mogelijkheden om ervaringen op te doen. Zo vinden activiteiten plaats op bestaande plekken in buurten zoals parken en pleinen. Soms zijn enkele voorzieningen nodig om ontmoetingen en activiteiten te faciliteren. Zo kunnen ‘bouwspeeltuinen’ buitenschoolse leerplekken vormen tijdens de schooltijd. Deze plekken bevatten losse ingrediënten die gebruikt kunnen worden voor het spelen, of die als tijdelijke tafels en zitelementen kunnen dienen. Zo ontstaat op een speelse manier een prettige en uitdagende verblijfsplek.

DesigningCitiesWith Young People

Hoe je die plekken ontwerpt, vind je terug in The Çity as a classroom.In acht hoofdstukken beschrijvenFrisk en haar team praktijk- en proceservaringenendoor het hele boek heen boeiende interviews en observatiesvan betrokkenen uit diverse sectoren. Een van de terugkerende thema’s is de betrokkenheid en inspraak van kinderen en jongeren in het ontwerpproces. Hierover publiceerde Frisk het boek: DesigningCitiesWith Young People.

Dit artikel is verschenen in BuitenSpelen 03/2019. Lees meer van BuitenSpelen in onze bibliotheek.